پنجره به عنوان یک جز تو کار در دیوار دارای وظایف ضروری دیگری به جز باز و بسته کردن میباشد از جمله میزان روشنایی طبیعی و تامین ورود و خروجی هوا از اتاق و منظره ای برای برقراری ارتباط با بیرون بوده
پنجره بر نمای بیرونی ساختمان نیز اثر گذاشته ،که به عوامل مهم زیر که باعث تاثیر بر نما شده میتوان اشاره کرد :—-جزییات پنجره
محل پنجره در دیوار ،پنجره های داخلی و عمق دیوار و پنجره های خارج ان نشان دهنده دیواره بعنوان یک سطح وتناسب عرض به ارتفاع میزان ضخامت اجزا به مساحت شیشه و ارتباط انها با سایر اجزا نما می باشد
در فضاهای داخلی پنجره ها وظیفه هدایت نور به عهده داشته که یکی از ملزومات تاثیر معماری در اتاق بوده
مهمترین مورد محل قرار گرفتن پنجره بوده در نقشه و تا جای ممکن بهتر با سایبان ها و یا شیشه های هدایت کننده نور همراه شوند و نحوه باز شدن انها بر میزان کیفیت و کارایی انها بر تهویه تاثیر گذار بوده –
اگر پنجره بعنوان محلی فرار در نظر گرفته میشود باید ابعاد قسمت بازشو دقیق ۰.۹*۱.۲متر وارتفاع لبه ان از کف باید ۱.۲Mبالاتر از کف باشد
اگر قرار است نور روز برای استفاده یک اتاق ضروری باشد پس لاجرم وجود پنجره ضروری بوده ،پنجره روزنه های ساده برای نور روز با خصوصیات سبک دار ومخصوصی- از پنجره های قوس دا ر نیمه مدور سبک رومی تا پنجره های سبک باروک که دورشان تزییانت استادانه بسیاری انجام شده است
عرض پنجره
- فضای پنجره :فضای پنجره که نور از ان عبور میکند باید حداقل ۰.۲مساحت سطح کف در فضای کاری باشد
- عرض پنجره :کل عرض پنجره باید تا حداقل ۰.۱کل عرض همه دیوارها باشد یعنی۱/۱۰M+N+O+P
سطح عبور نور پنجره :برای اتاق های کاری که ارتفاعشان ۳.۵ متر یا بیشتر است سطح عبور نور پنجره باید حداقل ۳۰ درصد سطح بیرونی دیوار باشد >0.3A*B
دست انداز پنجره یاO.K.B
فاصله کف اتاق تا کف پنجره را O.K.B گفته میشود
برای ارتباط بصری با محیط بیرون باید همتراز با چشم پنجره باشد
در اتاق های که ابعادشان به اندازه اتقاق نشیمن است باید قوانین زیر اعمال شود
حداقل ارتفاع سطح شیشه ۱/۳ متر
ارتفاع پنجره
- ارتفاع کلی همه پنجره ها باید ۵۰درصد عرض اتاق کار باشد ۰.۵R
ارتفاع پنجره برای فضاهای مثل اتاق خواب و نشیمن بین ۶۰-۱۶۰ سانتی متر و حداقل ارتفاع پنجره سرویس بهداستی ۴۵ سانتی متر و حداکثر ارتفاع پنجره های قدی ۲۱۰ سانتی متر
هنگامیکه اندازه پنجره را برای اتاق نشیمن محاسبه می کنید مساحت کف اتاق و زاویه تابش نور باید در نظر گرفته شود
هرچه زاویه تابش نور بیشترلازم است اندازه پنجره بزرگتر باشد وقتی خانه های همجوار نزدیکتر و بلند تر باشند هرچه زاویه تابش بزرگتر مقدار نور نفوذ کننده به اتاق کمتر میشود و پنجره های بزرگتر این مقدار کاهش نور جبران کرده———-جزییات پنجره
طرز قرار گیری پنجره ها
سایبان ها
باید با اقدامات حفاظتی مانع ورود نور زننده خورشید و همچنین جریان حرارتی نور را تنظیم کرده در اقیلم های معتدل روزنه پنجره بزرگ برای تابش شدید اما پراکنده نور خورشید ترجیح داده میشود در حالی که در مناطق حاررهای از پنجره های کوچک استفاده کرده
برای این استفاده از وسایل داخلی که قابل جمع شدن وتنطیم هستند خیلی بهتر از وسایل خارجی کمتر ارتجاعی هستند ولی یکی از ایرادات سایبان های داخلی این بوده که برای کاهش اثرات حرارتی خورشید موثر نیستند چون حرارتی را که جذب میکنند در اتاق ازاد میشود
پنجره ها انواع وابعاد
نحوه نمایش انواع پنجره در پلان و نما
دیتل های اجرایی پنجره
تعاریف مربوط به پنجره
- قاب :قاب یا چهارچوب قسمتی که لنگه های پنجره اعم از ثابت یا بازشو در ان قرار میگیرد
- لنگه : قسمتی از پنجره که در قاب قرار دارد و میتواند ثابت یا متحرک باشد
- بایو :اعضای قایم لنگه پنجره را بایو گویند
- وادار :تقسیم کننده لنگه درب یا پنجره به دو یا چند قسمت به منظور کوچک کردن ابعاد شیشه یا زیبایی به کار رفته
- پاسار :اعضای افقی پنجره را پاسار گویند
- استانه :یال پایین قاب پنجره
- شیشه خور :قسمتی از پنجره که در ان شیشه قرار میگیرد
- ابچکان :قسمتی از یال پایین لنگه پنجره بازشو که برای هدایت اب باران به خارج پیش بینی میشود
- کف پنجره :سطحی که پنجره روی ان قرار میگیرد و ممکن است از فلز یا سایر مصالح بنایی ساخته شده باشد
- زهوار:قسمتی از پنجره که به منظور تزیین یا درزگیری و سهولت نصب شیشه روی شیشه به کار میرود
- کتیبه :قسمتی از پنجره که میتواند ثابت یا متحرک باشد و در قسمت بالای پنجره قرار میگیرد
ویژگی های پنجره فلزی
- یالهای پنجره باید بر یکدیگر عمود باشند
- پنجره که دران قرار شیشه نصب شود باید دارای شیه خور باشد تا به وسیله ان شیشه مهار شده
- عمق شیشه خوور باید حداقل ۲.۵ برابرضخامت شیشه و حداکثر۲۵ میلی متر بوده
- گیر داری پنجره به وسیله شاخ پیچ ،جوش و غیر تامین شده
- پیچ های پنجره باید از جنس گالوانیزه بوده تا در برابر رطوبت هوا زنگ نزنند
- زاویه گردش لولا باید طوری باشد که حداقل ۹۰ درجه گردش داشته باشد
- درزهای بین قاب و لنگه پنجره باید به وسیله نوارهای لاستیکی غنی و یا کرکی هوابندی شوند
- برای پنجره های که به داخل باز میشوند باید در ، لنگه بازشو ابچکان تعبیه شود
- محل قرار گر فتن لولا متناسب با ارتفاع پنجره بوده
در پنجره ها به ارتفاع ۴۰-۱۰۰ سانتی متر فاصله لولا ها از و بالای لنگه ۱۰ سانتی متر بوده
در پنجره های به ارتفاع ۱۰۰-سانتی متر فاصله لولا ها از و بالای لنگه۱۸ سانتی متر بوده
در پنجره های بلند به ارتفاع ۲۰۰-۲۲۰سانتی متر فاصله لولا از بالای پنجره ۲۳ و از پایین ان ۳۰سانتی متر میباشد ————جزییات پنجره
نکات مربوط به کار گذاشتن شیشه
- برش شیشه با الماس بر انجام شده
- در مورد چهارچوب های فلزی و چوبی که دارای زهوار هستند باید این زهواره ها قابل برداشتن و نصب مجدد باشند
- فاصله پیچ های خودکار مصرفی برای زهوار حدودا ۲۰ سانتی متر بوده
- در مورد شیشه های نشکن باید از یراق الات مخصوص استفاده شود
- در مورد درب ها و پنجره های الومینیومی که نصب شیشه به کمک نوار لاستیکی انجام میشود هنگام برش شیشه باید به فضایی لازم برای برش نوار توجه کرده
دیتل زیر جزییات کف پنجره در اشپزخانه در برخورد با کابینت
دیتل پایین جزییات کف پنجره ابچکان و کف سازی طبقات
دیتل و برش افقی و عمودی از پنجره کشویی الومینیومی
دیتل شیشه دو جداره
نعل درگاه
منابع :
کتاب نویفرت
کتاب دیتل های ساختمانی وروش های اجرای ان نویسنده مهندس مزدک اسفندیاری