مقدمه
با کاهش نفوذ کلیسا و جنبش مردمی از جوامع کوچک منزوی، تسهیلات جوامع محلی توسط افراد نیکوکار و انسان دوست به وجود آمد و به عنوان مراکز یا مجموعههای آموزشی و سخنرانیهای عمومی در نظر گرفته شد. پس از جنگ جهانی اول، تعدادی از سازمانهای مختلف جهت فراهم ساختن این تسهیلات به وجود آمد که میتوان از انجمن Village Clubs نام برد که برای فعالیتهای اجتماعی تلاش میکرد.—-طراحی مراکز عمومی و شهری
کلیه طرحها بایستی بر اساس یک روح اجتماعی طرح ریزی میشدند به طوری که هر چیزی از سطح پایین به بالای اجتماع طرح ریزی میشد. این امر منجر به تنوعات زیاد در ساختمان انجمن، مطابق با نیازهای محلی شد. معمولاً آنها یک تالار اصلی و اتاق دیوار داشتند ولی اتاق مجزا برای دختران و پسران وجود داشت. از موارد دیگر میتوان از سالن ورزشی، سالن بیلیارد و اتاقهای آماده سازی نام برد. این باشگاهها اساساً خودکفا بودند ولی توسط شورای منطقه روستایی یا شورای Parish مورد حمایت قرار میگرفتند.
در نواحی صنعتی جایی که اکثریت جامعه به طور مستقیم و غیر مستقیم در فعالیتهای خاص درگیر بودند، این منابع توسط کارمندان یا اتحادیهها تأمین میشد که میتوان از باشگاههای Mincr’s Welfare Halls نام برد که اعضای اصلی آنها، معدن داران و کارمندان، طبق معاهده صنعت معدت در سال ۱۹۲۰ بودند.
در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، مجموعهای شهری بریتانیایی به فعالیتهای خودکفا تبدیل شوند. هدف از آن تامین نیازهایی بود که توسط مسئولین محلی برآورده نمیشد. تأمین منابع مالی برای ساخت تأسیسات و تسهیلات با توجه به تغییرات سیاست حکومتی و ارزشهای اجتماعی، دشوار بود. با این حال، تحولاتی در سالهای اخیر به وجود آمده است که از صندوق توسعه منطقهای _ اروپایی تأمین میشود. شرکتهای خصوصی نیز نقش مهمی را ایفا میکنند، این فرآیند دارای مراحل گوناگون و مهم طراحی است. نیاز به یک مجموعه شهری معمولاً به واسطه دسترسی به تسهیلات جدید، تغییر یا تعویض تسهیلات فعلی صورت میگیرد. در تمام موارد بایستی منابع مالی از منابع گوناگون تأمین شود و گروههای شهری باید نشان دهند که هدف از آن بر اساس یک برنامه سالم تجاری و خود کفایی مالی صورت بگیرد. سرمایه گذاران باید مطمئن شوند که تسهیلات پیشنهادی و استراتژی مدیریت، نیاز جوامع محلی را تأمین میکند که تنها از طریق مشورت محلی امکان پذیر است.
مراحل اصلی در مشاوره شهری عبارتند از (مورد شماره ۲):
- کار کردن با سازمان شهری برای مشاوره در خصوص جمعیت محلی، نیازها و الزامات مشهود
- شناخت دیگر تمهیدات محلی جهت اجتناب از دوباره کاری و تکرار تسهیلات
- توسعه یک طرح خلاصه و تامین نیازهای مشاوران
- مشاوره با مقامات محلی در خصوص سرمایه گذاری بابت مسائل بالقوه برنامه ریزی و شاهراهها.——طراحی مراکز عمومی و شهری
مشاوره شهری و خلاصه مطالب
مسائل محلی
اگر مجموعه شهری بایستی نیازهای محلی و سرمایه گذاران را تامین کند، جمع آوری اطلاعات و مشاوره اولیه شهری برای توسعه و شناخت نیازهای شهری ضروری میباشد:
- جمعیت شناسی
- آمارهای استخدام
- تسهیلات موجود
- تغییرات جمعیتی
- جغرافیا
- زیرساخت حمل و نقل
شناخت نیازهای شهری مستلزم مشاوره عمقی با جوامع گروهها و گفتگو با جوامع بزرگتر است. مشاوره با استفاده از پرسشنامه، نمایشگاهها، روزهای آزاد (تعطیل)،میتینگهای عمومی، گروهها، کارگاهها و فعالیتهای مشابه انجام میشود تا این فرصت را به افراد از سنین مختلف بدهد که عقاید و علایق خود را تشریح کنند.
قابلیت تأیید و پیگیری
ایده تمهیدات شهری و تشویق جامعه به استفاده از تسهیلات شهری در روح دستور کار شماره ۲۱ قرار دارد. فرصتی برای استفاده از مجموعه شهری و تشویق روشهای تاییدی از طریق طراحی حداقل انرژی مصرفی و آب، انتخاب منابع محلی و دیگر مواد با کمترین تاثیرات محیطی و درگیر کردن جامعه در ساخت آن وجود دارد.برای مثال، مجموعه شهری در Mcado well و North Tyneside شامل کارآموزان محلی بود و از طرفی مجموعه شهری Robin Hood در Nottingham از طرح Walter Segal استفاده کرد که جامعه محلی در آن پروژه شرکت کرد (مورد شماره ۳).
مسائل طرح
برای اینکه مجموعههای شهری موفق و قابل اجرا باشند، بایستی مورد استقبال جامعه قرار بگیرند زیرا غالباً یک عامل کلیدی در راهبرد تولید مجدد یک ناحیه میباشند.
تصویر
یک مجموعه بایستی مورد استقبال افراد با سنین مختلف قرار بگیرد و یک تاثیر مثبت بر جامعه داشته باشد. هرچند امنیت یک مسئله مهم میباشد ولی نباید با عدم استقبال از ساختمان روبه رو شود و نواحی ورودی بایستی یک فضای مناسب را فراهم سازند. (مورد شماره ۴). ساختمانهای جدید اغلب یک تأثیر قابل توجه دارند ولی مرمت تسهیلات موجود اغلب از نظر اقتصادی معتبرتر است. اگر تسهیلات موجود بایستی حفظ شوند، مهم است که قسمت بیرونی ساختمان منعکس کننده تغییرات داخل مجموعه باشد و این تظاهر بیرونی است که تحولات داخلی را بیان میدارد.
قابلیت دسترسی
ساختمان مجموعه شهری نیاز به مراقبت از جانب افراد در سنین مختلف نسبت به کودکان، افراد معلول و استفاده کنندگان از ویلچر دارد. مکان توقف اتوبوس، مکانهای پیاده روی متعلق به نواحی مسکونی و پارکینگ افراد معلول بایستی در نظر گرفته شود. رنگ و تطابق رنگها در طرح داخل ساختمان بسیار مهم است. مسائل مکانهای شیبدار، تغییرات سطح بیش از یک طبقه نیاز به توجه زیاد دارد. نصب و نگهداری آسانسورهای پر هزینه است و از طرفی در معرض استفاده ناصحیح قرار دارند. روشهای مدیریت باید از همان آغاز در نظر گرفته شود که اغلب در معرض برنامهریزی محدودیتها جهت اجتناب از ایجاد مزاحمت برای همسایگان قرار میگیرد.——طراحی مراکز عمومی و شهری
انعطاف پذیری
مشاوره با گروههای مولکل (ارباب رجوع، مشتری) باعث شناخت نیازها میشود و معمولاً شامل تنوع وسیعی از استفاده گروههای مختلف سنی میباشد. بایستی طرح ساختمان حداکثر انعطاف پذیری را برای استفاده فراهم سازد که در کوتاه مدت نیاز به تدارک نیازهای فعلی و در دراز مدت نیاز به تغییرات تدریجی دارد. برای تغییرات دراز مدت، دیوارهای متحرم برای تقسیم فضاها دارای کاربردهایی میباشند (مورد شماره ۶) ولی مسائلی در خصوص حفاظهای حائل با عملکرد ضعیف آکوستیکی و پیچیدگی عملیاتی سیستمهای بزرگ وجود دارد. راه حلهای طرح که انعطاف پذیری را از طریق برنامه ریزی و محیط فضاهای مختلف فراهم میسازند، ارجحیت دارند. برای تغییرات درازمدتتر، طرحهایی که بتوانند به آسانی تأمین کننده سازماندهی مجدد داخلی از طریق یک طرح ساختاری باشند و فضا را برای توسعه آینده ایجاد کنند، ارجحیت دارند.
محل و مکان ساختمان
از نظر ایدهآل، یک مجموعه بایستی تا حد امکان به مرکز شهر و دیگر تسهیلات از قبیل فروشگاهها، مدارس و کتابخانهها نزدیک باشد و بتوان از طریق حمل و نقل عمومی به آن دست پیدا کرد (مورد شماره ۵). یک محل همواره مناسبتر است زیرا هزینههای جاری ساخت کمتر از محلهای شیبدار است به طوری که دسترسی بیشتری را فراهم میسازد. آن بایستی فضای کافی برای پارک اتومبیلها و دوچرخهها داشته باشد و ممکن است نیاز به فضای خارجی اضافی برای تسهیلاتی از قبیل زمین بازی و دیگر تمهیدات ورزشی داشته باشد. چگونگی وضعیت شهروندان محلی یک ملاحظه مهم میباشد.
سازمان
این ساختمان (مجموعه شهری) بایستی برای مدیریت پرسنل آسان باشد. بایستی مسیرهای گردش مشخص باشند و فضای ذخیره سازی کافی وجود داشته باشد. در زمان تعیین محل تسهیلات بایستی به سر و صدا، نوع فعالیت و احتمالاً زمان فعالیت توجه شود. دفتر یا قسمت پذیرش در نزدیکی ورودی باشد تا به نظارت بازدیدکنندگان کمک کند و یک مکان را برای اطلاعات فراهم سازد (مورد شماره ۶ و ۷)
مسیرهای گردش
برنامه ریزی اقتصادی برای پایین نگه داشتن هزینهها ضروری است. بنابراین تمام فرصتها بایستی در نظر گرفته شود تا کریدورها به حداقل برسند و فضاها را با بیش از انجام یک وظیفه قابل استفاده سازد. فضای گردش مرکزی به عنوان یک ناحیه دیدار غیر رسمی (کافه)، یک راه حل مناسب میباشد. فضای گردش بایستی به آسانی نظارت شود و سطوح سخت و مستحکم داشته باشد. گردش عمودی در ساختمانهای چند طبقه بایستی از یک نقطه کنترل مرکزی با دفتر مدیریت جهت اجتناب از استفاده ناصحیح از آسانسورها و دیگر وسایل قابل مشاهده باشد.
نگهداری
بایستی یک توجه دقیق به مشکلات نگهداری قسمتهای گوناگون داده شود تا هزینهها را به حداقل برساند و قابلیت دوام یک مجموعه شهری را تضمین کند. محصولات مواد با کیفیت عالی را تا حد امکان مشخص سازید تا از ویژگیهای نامعمول در خصوص شیرها، توالتها، بویلرها و کرکرهها اجتناب کنید که ممکن است باعث دشوار شدن نگهداری از جانب گروه مدیریت به واسطه هزینه شود. نگهداری خارجی را از طریق به حداقل رساندن استفاده از سطوح رنگی و اندودکاری محدود سازید. نواحی آسیب پذیر را در نظر بگیرید، از سقفهای قابل دسترس پرهیز کنید که ممکن است در معرض نابودی قرار بگیرند. با این حال، مهم است که از ایجاد یک طرح شبیه «دژ» اجتناب شود.
امنیت
اندازهگیریهای فیزیکی را برای حفاظت از ساختمان مجموعه شهری در نظر بگیرید ولی یک تصویر خوشایند را ایجاد کنید به طوری که زمانی که ساختمان باز است قابل مشاهده نباشند. یک مکان باز مرکزی برای ساختمان باعث تشویق جامعه محلی میشود. روشنایی داخلی و خارجی مناسب نیز مفید میباشد. برنامه ریزی و دیگر تمهیدات داخلی بایستی نقاط دسترسی را محدود و یک دید کلی و مناسب را فراهم سازد. اگر دریا پنجره کرکرهای امنیتی مورد نیاز باشد، نصب الکتریکی آنها را در نظر بگیرید زیرا باعث تسهیل کار گروه مدیریت میشود. با این حال، مسائل نگهداری نیاز به ارزیابی دقیق دارند. مشاوره اولیه با پلیس محلی و شرکتهای بیمه این تضمین را میدهد که تمام جنبههای امنیت ساختمان در نظر گرفته شدهاند و تمام قسمتها دارای استاندارهای مناسب میباشند.
محیط و خدمات
ساختمان مجموعه شهری باید حداقل استفاده از انرژی و آب طراحی شود. سرمایه گذاران به دنبال مدارکی برای اثر بخشی انرژی و کاهش هزینههای جاری هستند. این توجه بایستی دارای جایگزینهای مناسب برای منابع انرژی باشد. برای مثال، اشکال جدید منبع انرژی از قبیل گرما خورشیدی آب اقتصادی میباشد و مورد حمایت طرحهای محلی و ملی است. از فناوری نوآورانه و تجربی بایستی اجتناب شود زیرا نصب اینگونه سیستمها گران است و نیاز به کنترلهای جامع و نگهداری خاص دارند. سیستمهای گرمایش، روشنایی و امنیتی بایستی دارای کنترلهای ساده و قوی جهت تسهیل استفاده باشند. رادیاتورها با درجه حرارت پایین بایستی در جایی نصب شوند که افراد مسن و کودکان، استفاده کنندگان اصلی از این فضا باشند. کلیه لولهکشیهای آب باید مخفی باشند. تمهیدی را برای رایانهها و توسعه آینده سیستمها از قبیل بویلرها، تهویه مطبوع و آلارمها را در نظر بگیرید. از وسایل روشنایی غیر قابل دسترس پرهیز کنید زیرا تعویض و تعمیر آنها دشوار میشود
عناصر نمونه
تمام مجموعههای شهری متفاوت میباشند زیرا آنها به گونهای طراحی میشوند تا نیازهای خاص محلی را تأمین کنند ولی عناصر مشتری در هر ساختمان وجود دارد.—–طراحی مراکز عمومی و شهری
تالار (سرسرا)
اغلب فضا، اندازه و شکل اصلی از طریق فعالیتها و استفاده کنندگان خاص تعیین میشوند. نوعاً مسئله اصلی طرح یک تالار یک مرحله ثابت در ارتباط با تغییرات اتاقها تغییرات اتاقها و انبارها جهت صندلیها و تجهیزات است. کف مقاوم بسیار مهم است خصوصاً اگر فعالیتهایی همچون رقص و حرکات بدنی مدنظر باشد.
اتاق ملاقات
اگر بیش از یک اطاق ملاقات وجود داشته باشد، اندازه آنها باید به گونهای باشد که تنوعی از وظایف را در خود جای دهند و اگر آنها برای فعالیتهای جوانان به کار گرفته شوند، مکانی را در نظر بگیرید که مزاحمت برای نواحی دیگر را به حداقل برساند. اگر این اطاقها برای مشاوره به کار روند، بایستی مسائل «فضای خلوت» در نظر گرفته شود.
اتاق رایانه
غالبا به اتاق رایانه نیاز میباشد که یک مبنا را برای تحصیل دانشگاهی فراهم میسازد. مکانی را در نظر بگیرید که کسب گرما را به حداقل برساند و امنیت کافی داشته باشد و یک مش (شبکه) امنیتی در دیوارهای دو پوسته و فضاهای سقف جهت فراهم کردن امنیت فیزیکی ضروری است.
دفاتر
تعداد و نوع دفاتر از طریق سیستم مدیریت و تعداد سازمانها از طریق تسهیلات مشخص میشود. دفتر مدیریت بایستی بنا به دلایل امنیتی در نزدیکی ورودی اصلی واقع شود.
کافه / بار
ایجاد یک محیط دیدار جذاب و خوشایند در یک مجموعه شهری بسیار مهم است به طوری که اندازه و مکان آن دارای حداکثر انعطاف پذیری و قابل استفاده در روزها و غروبها باشد. فراهم کردن یک تسهیلات به واسطه تقاضای محلی مشخص میشود که مسائل امنیتی، پرسنلی و مکانی را به وجود میآورد.
آشپزخانه
معمولاً به یک ناحیه آماده سازی کوچک نیاز داریم ولی ممکن است تسهیلات تجارتی بزرگتر مورد نیاز باشد. مسائل مقررات سلامتی و هزینه ذخیره سازی و تمهیدات مکانی در طرح یک آشپزخانه حائز اهمیت میباشند.—–طراحی مراکز عمومی و شهری
رختکن
اندازه و طرح رختکن به واسطه تمهیدات ورزشهای سالنی و غیر سالنی و پتانسیل استفاده در رابطه با تالار اصلی مشخص میشود.
انبار
انبار برای ذخیره سازی کافی در مکانهای مناسب برای دخیرهسازی وسایلی همچون میز و صندلی و دیگر تجهیزات همراه با حداکثر انعطاف پذیری قابل دسترس حیاتی است. بسیاری از گروههای استفاده کننده دارای تجهیزات مخصوص به خود هستند که نیاز به ذخیرهسازی در مکان دارند. مشاوره کامل با گروههای استفاده کننده بایستی مشخص کننده آلزمات دقیق هر یک از گروههای استفاده کننده باشد.
مسیر گردش
محدودیتهای هزینه به معنای حداقل فضای گردش و ناحیه ساخت است ولی نیاز به یک تمهید کافی در ناحیه ورودی برای دسیدن همزمان گروههای مختلف از جمله افراد مسن والدین و کودکان وجود دارد.
تسهیلات خارجی
تسهیلات خارجی شامل امکانات ورزشی و فضای بازی برای نوآموزان میباشد. ارتباط با فضای خارجی و تسهیلات رختکن بسیار مهم است
عناصر غیر معمول
ممکن است به تعدادی دیگر از عناصر نیاز داشته باشیم که بستگی به تقاضای محلی دارد:
- رختشویخانه سکهای: این نوع رختشویخانه دارای مسائل هزینه گرمایش و آب نگهداری، مدیریت و تمهیدات پرداخت است.
- اتاق رختکن و حمام: اینگونه مراکز به طور روز افزونی رایج میشوند. نیازهای فضا، هزینه تجهیزات، مسائل بیمه تجهیزات تخصصی و ارتباط بین رختکنها و حمامها را در نظر بگیرید.
- تالارهای ورزشی: اینگونه فضاهای بزرگ دارای یک تأثیر مهم بر هزینههای جاری و ساختمان است. نیازهای تسهیلات ذخیرهسازی (انبار)، حمام و رختکن را در نظر بگیرید. تالارهای ورزشی بایستی به عنوان بخشی از تمهیدات راهبردی مقامات محلی در نظر گرفته شود (در صورت سرمایه گذاری عمومی).
- تمهیدات پزشکان، پرستاران و مشاوران شهری: ممکن است فضایی برای استفاده کنندگان خارجی فراهم شود. تمهیدات فضا، برنامه ریزی، امنیت و ناحیه خصوصی (اختصاصی) در نظر گرفته شود.—-طراحی مراکز عمومی و شهری